Lubartowskie Stowarzyszenie Hospicjum Św. Anny

W Społecznym Zakładzie Opieki Hospicyjnej im. Ks. Prałata Andrzeja Tokarzewskiego pracuje również grupa wolontariuszy. Istnieje jednak podział na wolontariuszy medycznych i niemedycznych.

Wolontariat medyczny tworzą lekarze i pielęgniarki, rehabilitanci i farmaceuci. Wyróżnia ich medyczne przygotowanie do wykonywania działań medycznych i pielęgnacyjnych.

Wolontariuszami niemedycznymi są wszystkie inne osoby nie posiadające wykształcenia medycznego, które działają w zespole hospicyjnym. Do tej grupy zalicza się również psychologa, a także kapłana – duszpasterza hospicjum.
Podział wolontariuszy hospicyjnych ze względu na przygotowanie zawodowe implikuje podział kompetencji.

Wolontariusze niemedyczni są osobami niezwiązanymi z zawodem medycznym. Stanowią jednak nieodłączną część zespołu hospicyjnego. Spełniają zwyczajne czynności polegające m.in. na czuwaniu i organizowaniu wolnego czasu chorym, robieniu zakupów, współorganizują lub pomagają w imprezach charytatywnych. Uzależnione to jest od konkretnych potrzeb chorego i rodziny.

Niezależnie od podziału zadań wolontariuszy wynikających z ich zawodowego przygotowania, najistotniejszym czynnikiem posługi hospicyjnej jest pełne życzliwości bycie przy chorym. Mimo podziału posług według kompetencji, w razie potrzeby każdy z posługujących spełnia inne konieczne w danym momencie czynności.

Działalność hospicjum nie polega więc wyłącznie na opiece nad chorym, ale także na przygotowaniu wolontariuszy do podjęcia tej opieki. Dzieje się to poprzez formację, która stanowi nieodłączny element funkcjonowania hospicjum.

Osoby zgłaszające się do hospicjum i wyrażające wolę podjęcia posługi wolontariusza najczęściej odczuwają lęk przed wejściem do Hospicjum, przed własną reakcją na cudze cierpienie i śmierć. Najtrudniej przełamują lęk osoby nie związane z zawodami medycznymi. Celem więc formacji hospicyjnej jest podjęcie odpowiednich działań przez zespół hospicyjny, które umożliwią zapoznanie się kandydata na wolontariusza z problematyką opieki nad terminalnie chorym i jego rodziną oraz ułatwią wypracowanie takich dyspozycji osobowościowych, dzięki którym będzie on potrafił sprostać zadaniom, jakie podejmuje zespół hospicjum. Dzięki szkoleniom i dokształcaniu, osoba chcąca udzielić pomocy może zorientować się w problematyce hospicyjnej oraz ocenić swoje możliwości.

Wśród kryteriów dotyczących podjęcia przez kierownika hospicjum decyzji o włączeniu wolontariusza do zespołu opieki hospicyjnej są:

• cechy emocjonalnego zrównoważenia (brak niepewności, lęku zwłaszcza przed śmiercią) i pewnej psychicznej dojrzałości (ustalona hierarchia wartości, wyrobione poglądy na problemy życia, śmierci, wiary), zdolność samodzielnego myślenia, umiejętność samokontroli;
• odporność psychiczna (zdolność zachowania równowagi psychicznej w sytuacji stresu);
• zdolność wczucia się w psychikę drugiego człowiek (empatia), zrozumienie potrzeb, uważna obserwacja, umiejętność nawiązywania poprawnych relacji;
• bezdyskusyjne są ponadto podstawowe cechy wymagane we wszelkich kontaktach społecznych: odpowiedzialność, sumienność, punktualność, słowność, fachowość;
• poznanie i akceptacja zasad Zespołu Społecznego Zakładu Opieki Hospicyjnej im. Ks. Prałata Andrzeja Tokarzewskiego.

Metody służące poznaniu kandydata na wolontariusza to: rozmowa kwalifikacyjna, tzw. okres próbny, w czasie którego zgłaszający chęć wstąpienia do hospicjum zapraszany jest na spotkania organizacyjne. Wtedy ma możliwość przyjrzenia się opiece sprawowanej nad chorym od strony teoretycznej, podczas referowanych przez wolontariuszy zagadnień i wymiany doświadczeń między zespołami hospicyjnymi. Udział w spotkaniach formacyjnych jest też sprawdzianem trwałości motywacji kandydata.

Gdy po tym czasie jedna ze stron dochodzi do wniosku, że kandydat nie jest jeszcze wystarczająco przygotowany do pełnienia posługi wolontariusza, może nadal przygotowywać się do tej działalności, uczestnicząc w programie formacyjnym hospicjum lub podejmować prace organizacyjne i wspierające zespół hospicyjny.